Nederland en Amerika hebben al langere tijd een verbod op de productie en verkoop van e-sigaretten met fruit smaken. In landen als Australië, Cambodja, Hong Kong, India, Qatar, Taiwan en Thailand is het roken van vapes zelfs illegaal. Hoe zit dat op Curaçao? Nu.cw zocht het uit.

Het gebruik van e-sigaretten is populair onder tieners en jongvolwassenen en groeit wereldwijd. Deze apparaten, vapes, geïntroduceerd als een gezonder alternatief voor traditionele sigaretten, bevatten vaak nicotine, propyleenglycol, glycerine en smaakstoffen. Hoewel e-sigaretten over het algemeen minder giftige stoffen bevatten dan tabaksrook, zijn schadelijke chemicaliën zoals zware metalen en kankerverwekkende stoffen gedetecteerd. De langetermijneffecten op de gezondheid zijn nog onbekend.

Onderzoek toont aan dat e-sigaretten verband kunnen houden met aandoeningen zoals longschade (EVALI) en ontstekingen. Het gebrek aan regulering van e-liquids leidt echter tot onbekende gezondheidsrisico’s. Innovaties, zoals pod-systemen met nicotinezouten, verhogen de nicotine inname met minder irritatie, wat verslaving kan bevorderen. Door de snelle evolutie van de producten en gebruikspatronen blijven gedetailleerde studies naar langetermijneffecten een uitdaging. 

Tamara Blonk is longarts bij het Curaçao Medical Center en legt uit dat de smaakstoffen die in e-sigaretten zitten, zijn getest om te eten en niet om te inhaleren. ‘’Er is geen goed onderzoek gedaan naar de gevolgen van het inhaleren van deze smaakstoffen. Het zijn allemaal hele vettige stoffen die je kan vergelijken met het inademen van een kaars. Hierdoor komt er een vettig laagje over de binnenkant van je longen waardoor de barrière tegen infecties verstoord wordt wat je afweer voor infecties kan beïnvloeden.’’

Maar wat maakt vapen nou zo verslavend? Zödy Thode is al bijna drie jaar verslaafd aan het roken van e-sigaretten. ‘’Ik had een vriendin die aan het vapen is. Het rook altijd erg lekker en zoet. Hierdoor ben ik benieuwd geworden en wilde ik het ook proberen. Het is begonnen met gewoon af en toe een hijsje als iemand een vape had, maar dat is al snel overgegaan in een echte verslaving waarbij die vape altijd in m’n hand zit’’, aldus Thode.

Onderzoek

RTL Nieuws heeft op 23 mei 2024 aan scholen gevraagd alle afgepakte vapes op te sturen om onderzoek te doen. Uit het onderzoek blijkt dat in sommige vapes net zoveel nicotine zit als in tweehonderd tot vierhonderd sigaretten. Dat kan volgens Toxicoloog Remco Westerink leiden tot problemen in de ontwikkeling van de hersenen, stemmingswisselingen veroorzaken en zorgen voor concentratieproblemen. Ook is het zeer verslavend. Een van de geteste vapes bevatte zelfs elf keer zoveel nicotine als de toegestane hoeveelheid van twintig milligram. Als je zo’n e-sigaret in een dag helemaal opmaakt, kan je er zelfs aan overlijden.

Uit onderzoek van Nu.cw blijkt dat op Curaçao veel vapes verkocht worden met zes procent nicotine. Dat is vier procent meer dan de toegestane hoeveelheid in Nederland. De manager van het Fonds voor Medische Aanvragen (FMA) Verda Betrian  legt uit hoe dat kan. ‘’Dat komt doordat e-sigaretten niet goed geregistreerd zijn. Ze kunnen zomaar geïmporteerd worden zonder dat er toezicht op is. Veel volwassenen weten niet eens wat er precies in een e-sigaret zit en welke risico’s eraan verbonden zijn.’’

Volgens Betrian leidt dat er ook toe dat jongeren sneller verslaafd raken, omdat ze vapen zonder te begrijpen wat de gevolgen zijn. ‘’Soms horen we van jongeren dat ze zich rustiger voelen na gebruik, terwijl dat eigenlijk ontwenningsverschijnselen zijn. Dit creëert een vicieuze cirkel: ze blijven gebruiken om die klachten te vermijden, maar raken daardoor steeds meer verslaafd.’’

FMA

De FMA pleit voor een vape verbod op Curaçao. In eerdere artikelen van Nu.cw en andere lokale media verscheen dat zij pleiten voor een verbod onder jongeren. Toch denkt Betrian daar anders over. ‘’In principe willen wij een algeheel verbod. Voor jongeren is dat essentieel, maar volwassenen moeten ook worden beschermd. Wij hebben feedback gegeven op een voorstel van een partij, en ons standpunt is dat het verbod voor alle leeftijden zou moeten gelden.’’

Thode kan zich wel vinden in een verbod op de e-sigaretten. ‘’Ik vind het een goed plan. Als iemand die zelf heel lang erg verslaafd is denk ik dat vapen veel meer met je gezondheid doet dan dat we allemaal denken en aangezien het ook nog niet zo lang bestaat weten we niet wat de gevolgen zijn voor de toekomst.’’

Nederland

In Nederland zijn volgens RTL Nieuws vorig jaar veertien jongeren onder de achttien opgenomen in het ziekenhuis voor de gevolgen van vapen. Zij zijn met een klaplong, bloeding in de long en andere aandoeningen in het ziekenhuis beland. De jongste patiënt was zelfs twee jaar en overleefde het ternauwernood, nadat het kind de vloeistof van een vape per ongeluk had ingeslikt.

Hoe lang het nog gaat duren tot vapes op Curaçao verboden worden is onbekend. Ook weet niemand in hoeverre een verbod daadwerkelijk helpt. Betrian vindt het in ieder geval een stap vooruit als het verbod er ook daadwerkelijk komt. ‘’Ik denk dat het in ieder geval een signaal geeft aan de bevolking dat het ongezond is. Door een verbod geef je ouders ook het signaal dat het niet onschuldig is. Daarnaast is het belangrijk dat er controle is op de uitvoering van de wet. Een wet alleen is niet genoeg; er moet toezicht zijn om ervoor te zorgen dat het ook daadwerkelijk wordt nageleefd.’’

Blonk legt aan Nu.cw uit wat de gevolgen van vapen zijn, wat zij al heeft meegemaakt op de longafdeling en welke projecten klaar staan om jongeren bewuster te maken van wat zij eigenlijk roken. De projecten op Curacao worden georganiseerd in samenwerking met de Jeugdgezondheidszorg. Blonk wilde liever niet in beeld. Bekijk de video hieronder.