Het parlement van Sint Maarten is een referendum aan het voorbereiden over de onafhankelijkheid van het eiland.
“Onafhankelijkheid is een onderwerp dat al langer speelt, maar is in Sint Maarten altijd sterk geweest”, verklaart NOS correspondent Dick Drayer op NPO Radio 1. Er is een deel van het parlement geïnteresseerd, net zoals leden binnen de partij van minister-president Silveria Elfrieda Jacobs. De bewindsvrouw ziet dat alleen maar zitten wanneer Sint Maarten financieel onafhankelijk kan zijn.
Een meerderheid voor onafhankelijkheid tijdens het referendum wil echter niet zeggen dat het Caribische eiland onafhankelijk wordt. Het is een peiling om te kijken hoe het volk erover denkt.
Als er daadwerkelijk een referendum komt, is het belangrijk om te kijken naar het aantal inwoners van Sint Maarten. Officieel zijn dat er 40.000, waarvan een groot deel van hen immigrant is van andere Caribische eilanden. Daar komen nog 20.000 niet geregistreerden bij. “De eigen bevolking op Sint Maarten is dus in de minderheid en de meeste legale migranten hebben een Nederlands paspoort dat ze voor geen goud kwijt willen”, legt Drayer uit.
Vier Statenleden werden begin april benoemd om voorbereidingswerk te gaan doen en informatie te gaan verzamelen voor een mogelijk referendum.
Tegen een streven naar onafhankelijkheid bestaat geen bezwaar mits men realistisch blijft. De premier heeft het al over financiële zelfstandigheid maar veel belangrijker is de economische context. Sint Maarten vormt samen met Saint-Martin, Saint-Barthélemy en Anguilla één economisch cluster. Onafhankelijkheid is alleen een reële optie als die hele cluster een onafhankelijke eenheid gaat vormen. Dat is nog moeilijk genoeg met drie rechtssystemen. Sint Maarten alleen is onverantwoord. Ik zie de politici van het eiland al het vliegtuig nemen naar Parijs (waar alles over de Franse gebieden besloten wordt) en in hun beste Frans (want Franse ambtenaren zijn verplicht om bij internationale contacten het Frans als taal te gebruiken) proberen om hun belangen veilig te stellen. Herinnert men zich nog de grenssluiting? of de moeizame Covid gesprekken waarover immers in Parijs en Guadeloupe beslissingen genomen werden? Laat het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Nederland een gezamenlijke structuur scheppen waarin hun gebieden samen naar onafhankelijkheid kunnen toewerken. Een beetje zoals de Europese Unie gegroeid is. Wellicht willen de Britse Maagden eilanden, Statia en Saba ook nog wel meedoen.
Sint Maarten mag natuurlijk streven naar volledige onafhankelijkheid. Het moet echter wel een realistische optie zijn. De premier heeft het al over financiële onafhankelijkheid maar zeker zo belangrijk is, dat SXM samen met Saint-Martin, Saint-Barthélémy en Anguilla één economische cluster vormt. Men is zeer van elkaar afhankelijk. Sint Maarten alleen moet met de Franse regering in Parijs allerlei dingen gaan regelen om het werkbaar te houden en het Franse deel kent nu immers veel minder autonomie in het super centralistische Frankrijk. Ik zie de bewindslieden uit Sint Maarten al in Parijs onderhandelen (in het Frans want dat is de verplichte taal voor Franse ambtenaren in externe contacten). Misschien is het goed om zich nog eens de grenssluiting en de moeizame Covid gesprekken te herinneren. Het mooiste zou zijn als de hele cluster in een soort unie als groeimodel naar volledige onafhankelijkheid zou kunnen gaan, een beetje zoals de Europese Unie gegroeid is. Dat is nog moeilijk genoeg met drie verschillende rechtssystemen. Wellicht willen in zo'n model ook Statia en Saba en eventueel ook de Britse Maagdeneilanden participeren. Samen heeft men in ieder geval in de Caribische context vol,doende gewicht.