Curaçao en Sint Maarten zijn vrijdag niet akkoord gegaan met de voorwaarden die Nederland stelt aan een derde ronde leningen om de ingestorte economie van de eilanden er bovenop te helpen. Ook hebben zij nog niet voldaan aan alle eisen die aan het vorige steunpakket werden gesteld. Daarvoor hebben zij nu nog tot 15 juli de tijd.
Na afloop van een speciale rijksministerraad, waarbij de drie premiers van de autonome Caribische landen in het koninkrijk aanwezig waren, bleek Aruba een aparte positie in te nemen. Aan de voorwaarde dat de landen 25 procent korten op de salarissen van politici en topbestuurders, en 12,5 procent op de ambtenarensalarissen, heeft Aruba wel voldaan. Curaçao en Sint Maarten hebben daarvoor meer tijd nodig. Ook zou de pensioenleeftijd omhoog moeten. Nederland verbond die voorwaarden aan leningen voor in totaal 350 miljoen euro.
De premiers Eugene Rhuggenaath van Curaçao en Silveria Jacobs van Sint Maarten zeiden dat zij meer tijd nodig hebben om het met de vakbonden eens te worden, meldt de Volkskrant. ‘Wij zijn niet tegen hervormingen, daar waren we al mee bezig. Het probleem is het tempo dat Nederland ons oplegt’, zei Rhuggenaath. ‘Met de bonden die de ambtenaren vertegenwoordigen moeten wij overleggen in een lokale context waarbij de werkloosheid is opgelopen tot 50 procent.’ Op Aruba is wel overeenstemming bereikt.
De drie landen besloten na het uitbreken van de coronapandemie hun grenzen te sluiten. Daarmee viel hun belangrijkste inkomstenbron, het toerisme, weg.
‘We verloren in een week tijd 80 procent van onze economie’, zei premier Evelyn Wever-Croes van Aruba. ‘Voor covid konden we zelf geld lenen op de internationale markt. Die weg is voor ons nu afgesloten, vandaar ons beroep op Nederland.’ Nederland bood noodhulp en is bereid met leningen ook op lange termijn liquiditeitssteun te bieden, maar eist in ruil daarvoor wel hervormingen van de kwetsbare eilandeconomieën.
Struikelblok
Voor alle drie de landen is vooralsnog een struikelblok dat Nederland de derde tranche leningen wil verstrekken via een nieuw op te richten ‘entiteit’, die toezicht houdt op besteding van het geld. De landen kregen vrijdag van Nederland meer tijd om daarover intern gesprekken te voeren. Aruba denkt die snel af te ronden. De twee andere landen wijzen erop dat hiervoor een nieuwe rijkswet nodig is, die alleen met consensus kan worden ingevoerd. Oppositiepartijen op de eilanden zien zo’n entiteit als een neokoloniale toezichthouder.
Voor de derde tranche heeft Nederland 500 miljoen euro gereserveerd, voor een periode van vijf tot zeven jaar. De entiteit zou bestaan uit drie door Nederland geselecteerde bestuurders. ‘Natuurlijk zullen wij mensen benoemen met affiniteit met de eilanden’, zei staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties, CDA). ‘Maar het gaat wel om honderd procent Nederlands belastinggeld, dus wij willen graag dat dat op een goede manier wordt besteed.’
